رله ها و 3 نوع از مهم تین آنها + کاربرد آنها
- حمید زینالی
- برق صنعتی
- 1403/06/18
- این مقاله بروزرسانی شده 24 مهر 1403
رله ها قطعات الکترونیکی بسیار مهمی هستند که نقش کلیدی در کنترل و حفاظت از مدارهای الکتریکی ایفا میکنند. این قطعات میتوانند جریانهای الکتریکی بزرگ را کنترل کنند ودر صورت بروز مشکل یا خطرات، مدار را قطع کنند.
رله آندر ولتاژ
رله آندر ولتاژ برای تشخیص افت ولتاژ تأمینی به مدار به زیر یک حد مشخص کاهش یابد. این رله فعال میشود و مدار را قطع میکند. این کار از آسیب دیدن تجهیزات برقی در اثر ولتاژ پایین جلوگیری میکند.
این قطعه به طور مداوم از ولتاژ مدار تغذیه میشود. در داخل رله، ولتاژ ورودی با یک ولتاژ مرجع مقایسه میشود. این ولتاژ مرجع میتواند به صورت قابل تنظیم باشد. اگر ولتاژ ورودی مقدارش از ولتاژ مرجع کمتر باشد، رله فعال میشود. با فعال شدن این تجهیز کنتاکتهای آن تغییر وضعیت میدهند و مدار را قطع میکند.
کاربردهای رله آندر ولتاژ
- محافظت از تجهیزات برقی از جمله موتورها، ترانسفورماتورها
- جلوگیری از آسیب به شبکه برق در صورت بروز افت ولتاژ شدید
- کنترل سیستمهای اتوماتیک
رله شنت تریپ
این قطعه معمولاً به عنوان مکمل برای کلیدهای اتوماتیک استفاده میشود و به محض دریافت سیگنال، کلید را به صورت مکانیکی تحریک میکند و باعث قطع مدار میشود.
رله شنت تریپ معمولاً از یک منبع خارجی مانند یک تجهیز دیگر، یک سنسور یا یک دستگاه کنترل سیگنال دریافت میکند. این سیگنال میتواند نشاندهنده شرایطی مانند اضافه جریان، اتصال کوتاه، افزایش دما یا هر وضعیت دیگری باشد که نیاز به قطع سریع مدار داشته باشد.
با دریافت سیگنال، یک مکانیزم مکانیکی در داخل رله فعال میشود. این مکانیزم معمولاً شامل یک هسته آهنی و یک سیمپیچ است. با عبور جریان از سیمپیچ، هسته مغناطیسی شده و یک نیروی مکانیکی ایجاد میکند که باعث حرکت یک قطعه متحرک میشود.
حرکت قطعه متحرک باعث میشود که یک کنتاکت مکانیکی بسته شود و به طور مستقیم یا غیرمستقیم کلید اتوماتیک را تحریک کند. این تحریک باعث میشود که کلید اتوماتیک به سرعت مدار را قطع کند و از آسیب دیدن تجهیزات و افراد جلوگیری کند.
کاربردهای رله شنت تریپ
- قطع سریع مدار در شرایط اضطراری مانند اتصال کوتاه، اضافهبار، و افزایش دما
- هماهنگی با سیستمهای حفاظتی مانند رلههای اضافه جریان، رلههای حرارتی
- امکان قطع و وصل مدار به صورت دستی یا از طریق سیستم به صورت کنترل از راه دور
رله حفاظتی
رله حفاظتی به عنوان خط دفاعی اول در برابر خطاهایی مانند اتصال کوتاه، اضافه جریان، کاهش ولتاژ و… عمل میکنند و با قطع سریع مدار در صورت بروز خطا، از آسیب دیدن تجهیزات و ایجاد اختلال در سیستم جلوگیری میکنند.
این تجهیز که وظیفه تشخیص و واکنش ی اتصال کوتاه، اضافه جریان، کاهش ولتاژ و … عمل میکنند و با قطع سریع مدار در صورت بروز خطا، از آسیب دیدن تجهیزات و ایجاد اختلال در سیستم جلوگیری میکنند.
رله حفاظتی به طور مداوم متغیرهای الکتریکی مانند جریان، ولتاژ، فرکانس، توان و … را اندازهگیری میکنند. مقادیر اندازهگیری شده با مقادیر مجاز و از پیش تعیین شده مقایسه میشوند. در صورتی که هر یک از متغیرها از محدوده مجاز خارج شود، رله حفاظتی تشخیص میدهد که خطایی رخ داده است. پس از تشخیص خطا، این قطعه میتواند اقدامات زیر را انجام دهد:
- با روشن کردن چراغ هشدار یا ارسال سیگنال به سیستم کنترل، خطلایی رخ دهد اپراتور اطلاع میدهد.
- با ارسال سیگنال به کلیدهای قطع کننده، مدار معیوب را از سیستم جدا میکند.
کاربردهای رله حفاظتی
رلههای حفاظتی در صنایع مختلفی مانند نیروگاهها، پستهای برق، صنایع تولیدی، ساختمانها و … استفاده میشوند. این دستگاهها در حفاظت از تجهیزات گرانقیمت مانند ترانسفورماتورها، ژنراتورها، موتورها و کابلها نقش بسیار مهمی دارند.
در مجموع، رله حفاظتی یک ابزار ضروری برای اطمینان از عملکرد ایمن و پایدار سیستمهای الکتریکی است.
مطالعه بیشتر در رابطه با رلهها، مقاله RELAY را مطالعه کنید.