اتصالات پیشرفته در ایپلن به روش Net definition
مفهوم اتصالات در ایپلن
در نرم‌افزار EPLAN، گزینه پیش‌فرض برای اتصال اجزا معمولاً Individual Connection است. این روش در بیشتر طراحی‌ها پاسخ‌گو بوده و به‌صورت مستقل هر اتصال را بررسی می‌کند. با این حال، انتخاب نوع اتصالات در ایپلن همیشه وابسته به ماهیت پروژه و نیاز طراحی است؛ بنابراین می‌توان از گزینه‌های دیگر مانند General Connection نیز بهره گرفت.
Individual Connection به اتصالات منحصر‌به‌فردی اشاره دارد که هر یک به‌صورت مجزا تحلیل می‌شود. اما در کنار این گزینه‌ها، انواع دیگری همچون Net، Signal، Potential نیز در دسترس هستند.
برای روشن‌تر شدن موضوع، به تصویری توجه نمایید که چند بوبین کنتاکتور را نشان می‌دهد. این بوبین‌ها از بالا به بخش‌های مختلف متصل هستند و از پایین قرار است توسط ترمینال X1 به‌صورت زنجیره‌وار به هم متصل شوند. ترتیب اتصال به این صورت است: X1 به K1، سپس K2، K3، K4 و K5. این اتصال به ایجاد یک شبکه منجر می‌شود.
نرم‌افزار EPLAN این قابلیت را دارد که با استفاده از ابزار Net Definition Point، چنین شبکه‌هایی را شناسایی و تعریف کند. به‌عنوان مثال، مجموعه‌ای از نول‌ها که به‌هم متصل هستند، می‌توانند بخشی از یک Net باشند.
نرم‌افزار EPLAN این قابلیت را دارد که با استفاده از ابزار Net Definition Point، چنین شبکه‌هایی را شناسایی و تعریف کند. به‌عنوان مثال، مجموعه‌ای از نول‌ها که به‌هم متصل هستند، می‌توانند بخشی از یک Net باشند.
حالا توپ‌های رنگی تصویر را به‌عنوان نماد بوبین‌های کنتاکتور در نظر بگیرید. با کلیک روی آن‌ها، اتصال بین بوبین اول و دوم، سپس دوم و سوم، تا بوبین پنجم برقرار می‌شود. این عناصر اکنون در قالب یک شبکه یا Net تعریف می‌شوند.
این شبکه شامل مجموعه‌ای از Connectionهاست که امکان بررسی تخصصی و دقیق‌تر آن‌ها از طریق ابزارهای پیشرفته در EPLAN فراهم است.
مفهوم Daisy chain
برای فهم بهتر این موضوع، باید با مفهوم Daisy Chain آشنا شویم. Daisy chain به مجموعه‌ای از اتصالات در ایپلن که پشت سر هم قرار می‌گیرند؛ اشاره دارد. مشابه گل‌هایی که در تزیین سر عروس به‌شکل زنجیره‌ای قرار می‌گیرند، یا سوکت‌هایی که یکی پس از دیگری به هم وصل می‌شوند.
نکته کلیدی در Daisy chain، حفظ ترتیب اتصالات است؛ یعنی اتصال اول به دوم، دوم به سوم و به همین ترتیب، نه اینکه اتصال اول مستقیماً به سوم برقرار شود.
تشریح مفهوم Source و Target در اتصالات در ایپلن
در نرم‌افزار EPLAN، هر اتصال (Connection) می‌تواند دارای مبدأ (Source)، مقصد (Target) یا هر دو باشد. برای درک بهتر، فرض کنید توپ سبز رنگ، نماد یک بوبین است که در نقشه قرار دارد. در صورتی که هیچ عنصر دیگری قبل از آن به آن متصل نباشد، این بوبین در نقش Source عمل می‌کند؛ یعنی نقطه شروع اتصال.
✅ حالا به توپ زرد رنگ توجه کنید. این توپ سیم خود را از توپ سبز رنگ دریافت کرده است؛ پس در این ساختار:
- سبز = مبدأ یا Source توپ زرد
- زرد = تارگت یا Target برای توپ سبز
در ادامه، توپ زرد به توپ آبی متصل شده و نقش Source برای آبی را دارد:
- زرد = Source
- آبی = Target
مثال دوم:
- توپ نارنجی از توپ قرمز منشعب شده؛ یعنی:
- قرمز = Source برای نارنجی
- نارنجی = Target برای قرمز
- سپس نارنجی به توپ مشکی متصل شده و بنابراین:
- نارنجی = Source برای مشکی
- مشکی = Target ندارد (اتصال نهایی)
نکته مهم این است که برخی عناصر مانند توپ سبز و مشکی تنها یک Connection دارند (به‌عنوان نقطه شروع یا پایان اتصال)، در حالی که عناصر میانی مانند زرد، نارنجی، و آبی دارای دو Connection هستند، یک ورودی و یک خروجی.
پیاده‌سازی ساختار شبکه‌ای و تحلیل مسیر جریان
در طراحی‌های واقعی مانند اتصال ترمینال X1 به بوبین‌های K1 تا K5، مسیر جریان به‌صورت زنجیروار تعریف می‌شود:
- X1 → K1
- K1 → K2
- K2 → K3
- K3 → K4
- K4 → K5
مثلاً در مرحله اتصال K3:
- Source = K2 (مبدأ سیمی که وارد K3 شده)
- Target = K4 (مقصدی که سیم از K3 به آن می‌رود)
✳️ این تعریف دقیق از Source و Target برای هر مرحله از اتصال در یک Net، امکان تحلیل جریان، عیب‌یابی و بهینه‌سازی طراحی مدار را فراهم می‌سازد.
بررسی اتصالات و استفاده از Net Definition Point
در طراحی‌هایی که پیش‌تر بررسی کردیم، ساختار شبکه به‌صورت گسترده در صفحات مختلف پروژه دیده می‌شود. این اتصالات در ایپلن، معمولاً به‌صورت مجزا در هر صفحه نمایش داده شده‌اند، اما با یکدیگر در ارتباط هستند و درواقع یک شبکه پیوسته تشکیل می‌دهند.
این مجموعه اتصالات، در قالب یک زنجیره یا Daisy Chain عمل می‌کند که ترتیب اتصال‌ها در آن قابل تغییر است. این نوع اتصال پشت‌سرهم یکی از ویژگی‌های کاربردی در طراحی سیستم‌های توزیع تغذیه یا نول‌های مشترک محسوب می‌شود.
استفاده از ابزار Net Definition Point
برای مشخص‌سازی و تعریف دقیق این نوع شبکه، می‌توان از ابزار Net Definition Point استفاده کرد که در منوی Insert در نرم‌افزار EPLAN قرار دارد.
با انتخاب این ابزار، یک مثلث سبز رنگ در نشانگر موس ظاهر می‌شود. نوک این مثلث، که رو به پایین است، نشان می‌دهد اطلاعات مربوط به نقطه اتصال بستگی به اینکه روی کدام خط قرار گیرد، متفاوت خواهد بود.
با قرار دادن این نقطه تعریف روی خط آبی‌رنگ مربوط به اتصال منفی و تأیید آن، پنجره‌ای باز می‌شود که اطلاعات کامل اتصال مانند نام Net، مشخصات سیگنال، تابع و موقعیت قابل تعریف و مشاهده هستند. در تب Net Connection می‌توان اتصال‌های موجود در آن شبکه را مشاهده و بررسی کرد.
آیا این مقاله برایتان مفید بود؟
