
دلیل اتصال سری تجهیزات در مدار فرمان برق صنعتی چیست؟
- حمید زینالی
- برق صنعتی
- 1404/04/12
- این مقاله بروزرسانی شده در12 تیر 1404
تکنیک ایجاد دو محل فرمان در برق صنعتی بدون شرط
«ایجاد دو محل فرمان در برق صنعتی بدون شرط» به معنای طراحی مداری است که در آن، دو یا چند ورودی فرمان به یک عملگر (مثلاً کنتاکتور یا موتور) متصل هستند؛ بهگونهای که هیچگونه تقدم یا وابستگی منطقی میان آنها وجود ندارد. هر یک از این ورودیها میتواند بهصورت مستقل، عملگر را کنترل کند.
در این روش، با موازی کردن شستیهای Start میتوان مدار راهاندازی را از دو محل مختلف بهصورت مستقل روشن کرد. همچنین با سری کردن شستیهای Stop میتوان مدار را از هر یک از دو محل غیرفعال (خاموش یا قطع) نمود.
مثال کاربردی: استارت از دو محل
فرض کنید میخواهید یک موتور را از دو ایستگاه مختلف، مثلاً ابتدای و انتهای یک سالن، استارت و استپ کنید. در هر ایستگاه، یک شستی Start و یک شستی Stop وجود دارد. هدف آن است که هر دو ایستگاه، بهطور مستقل و بدون وابستگی به یکدیگر، قابلیت صدور فرمان را داشته باشند.
تکنیک ایجاد دو محل فرمان در برق صنعتی دارای شرط
در این روش، دو یا چند محل برای صدور فرمان (مانند استارت یا استپ) وجود دارد، اما ارسال فرمان تنها در صورت برقرار بودن شرایط خاصی از هر محل مجاز است. این شرطها ممکن است مرتبط با وضعیت ماشین، ایمنی اپراتورها، مجوزهای کنترلی، سنسورها یا حتی منطقهای ترتیبی (Sequential Logic) باشند.
در این حالت، با موازی کردن شستیهای قطع میتوان طوری طراحی کرد که مدار تنها زمانی قطع شود که هر دو شستی قطع بهصورت همزمان فشرده شوند. همچنین با سری کردن شستیهای وصل میتوان مدار را بهگونهای تنظیم کرد که روشن شدن فقط در صورت فشردن همزمان هر دو شستی وصل انجام گیرد.
مثال کاربردی: کنترل از دو محل
برای حفاظت از افرادی که با ماشینهای برش و قیچی کار میکنند، توصیه میشود هنگام کار با این ماشینها، هر دو دست اپراتور روی شستیهای فرمان قرار داشته باشد. این تدبیر ایمنی باعث میشود هنگام پایین آمدن تیغه، دستها در محدودهٔ خطر قرار نگیرند و از بروز آسیب جلوگیری شود.
تحلیل مدار فرمان کنترل از دو محل
مدار فرمان کنترل از دو محل به سیستمی گفته میشود که در آن یک عملگر (مثل کنتاکتور یا موتور) میتواند با دو مجموعه کلید فشاری (START/STOP) از دو نقطه مختلف کنترل شود.
در هر محل یک شستی START (NO) و یک شستی STOP (NC) قرار داده میشود.
شستیهای STOP از هر محل بهصورت سری قرار میگیرند تا با فشار هرکدام، مدار قطع شود. شستیهای START موازی هم قرار میگیرند، تا با فشردن هرکدام از آنها مدار وصل شود.
چون شستیهای STOP بهصورت سری قرار گرفتهاند، با فشار هرکدام مدار قطع و کنتاکتور خاموش میشود.

در مدار فرمان برق صنعتی مورد نظر، کنترل از دو محل مجزا انجام میشود. برای روشن کردن مدار، از دو شستی استارت S1 و S2 بهصورت موازی استفاده شده است، و برای خاموش کردن آن، دو شستی استپ S01 و S02 بهصورت سری در مدار قرار گرفتهاند.
کنتاکت باز KM1 به عنوان خودنگهدار در مسیر قرار میگیرد تا پس از فشردن یکی از شستیهای استارت، مدار در حالت روشن باقی بماند و موتور بهصورت دائم کار کند.
در این طراحی، در هر یک از دو محل کنترل، یک شستی استارت و یک شستی استپ در کنار یکدیگر نصب شدهاند. این چینش امکان راهاندازی و توقف موتور را از هر دو موقعیت فراهم میکند.
خبرنامه برق استایل
برای دریافت مقالات ویژه ما ایمیل خود را وارد کنید
درود فراوان، شما با موفقیت به اعضا خبرنامه ما پیوستید
