
تحلیل نقشه الکتریکال پروژه ایپلن
- حمید زینالی
- نقشه خوانی برق
- 1404/04/16
- این مقاله بروزرسانی شده در16 تیر 1404
تحلیل نقشه الکتریکال پروژه ایپلن
در دنیای پرشتاب صنعت امروز، نقشهخوانی برق صنعتی نهتنها یک مهارت فنی، بلکه یک زبان مشترک میان مهندسان، تکنسینها و برقکاران حرفهای است. این مهارت، پایهایترین ابزار برای درک ساختار، عملکرد و ارتباط اجزای مختلف سیستمهای الکتریکی محسوب میشود. تحلیل نقشه برق صنعتی شامل دیاگرامهای قدرت، فرمان، شمای شماتیک چندخطی، تکخطی و جانمایی هستند که هرکدام اطلاعات حیاتی درباره نحوه عملکرد تجهیزات، مسیر جریان، و نقاط کنترل ارائه میدهند.
در تحلیل نقشه الکتریکال پروژه، ما به بخش Power Supply رسیدیم. بخش Function level مربوط به «GB1»، ابتدا یک High-level Function را مشاهده میکنید، سپس در زیرشاخهی آن، یک Mounting Location قرار دارد.
در ادامه، یک Document Type از نوع Electrical Engineering قرار دارد که شامل دو صفحهی Multi-line است. این صفحات را باید بشناسید، چون هرکدام دارای کاربرد مشخصی هستند.
مثال صفحهی ۱:
دارای توضیحات: 400/230V Power Supply
توصیه میکنم برای نظم بیشتر، شماره صفحات بهصورت عددی (مثلاً 101، 102 و…) باشند و توضیحات در قسمت Description وارد شوند. اگر توضیحات در بخش شماره وارد شود، مسیرهای آدرسدهی طولانی میشوند، مخصوصاً در ریپورت گیریها.
ورودی برق:
اولین چیزی که دنبال میکنیم: منبع برق کجاست؟ با زوم بر روی نقشه، عنوان Power Supply را میبینیم.
با وجود ۸ عدد ترمینال، میبینیم:
- ترمینالهای 1 تا 6 مربوط به برق سهفاز هستند (۱ به ۴، ۲ به ۵، و ۶ نول است).
- ترمینال ۸ به Earth (ارت) متصل هستند که به یک Busbar وصل است. در نقشه، این Busbar بهصورت یک مستطیل ساده ترسیم شده است.
روشهای مختلفی برای تعریف Busbar وجود دارد؛ اینجا از یک General Device برای Busbar استفاده شده که شامل یک نول نیز هست (ET-N).
ادامه مسیر فازها:
در مسیر سه فاز اصلی، سه عدد CT (Current Transformer) مشاهده میکنیم با نسبت تبدلیل ۵۰ به ۵.
- یک Isolating Terminal قرار دارد (برای ایزولهسازی مدار در عملیات تست).
- سپس یک کلید حفاظتی (Safety Switch) مشاهده میشود که ساخت شرکت Phoenix Contact است، با جریان نامی ۳۲ آمپر.
جزییات اتصالات:
- اتصالها با استفاده از Connection Definition Point در قسمت Insert تعریف میشوند.
- سایز سیمها ۱.۵mm² هستند و رنگ تمام سیمها هم مشخص است.

ترکیب دو نماد در نقشه
در این بخش، مشاهده میکنید که هنگام انتخاب سوئیچ، بخشی از مدار بهصورت مجزا انتخاب میشود. با کلیک بر روی آن، میتوان دید که این نماد از یک کتابخانه گرافیکی فراخوانی میشود و به کلیدی متصل است. هدف از این نمایش، نشان دادن نوع عملکرد کلید و بریکر است. همانطور که در اطلاعات مربوط به آن مشاهده میکنید، نوع عملکرد این کلید بهصورت گردان (Rotary) است؛ بنابراین، این کلید قابلیت چرخش دارد.
در اینجا، ترکیب دو نماد، یک نماد جدید ایجاد کرده است. لازم نیست همیشه یک نماد خاص بهصورت مستقل موجود باشد؛ بلکه میتوان با ترکیب نمادها، اطلاعات مورد نیاز را در سیستم نمایش داد. در سمت چپ، توضیحاتی قرار گرفته که ممکن است در نقشه قابل نمایش باشد یا خیر.

تحلیل مسیر اصلی نقشه
در ادامه، مسیر خط اصلی را دنبال میکنیم. این خط پس از عبور از کلید اصلی، به بخش دیگری از نقشه هدایت میشود که بهعنوان نقطهی انتقال (Interruption Point) شناخته میشود و به صفحهای دیگر متصل است. بنابراین، برق اصلی از این نقطه وارد میشود، از کلید عبور کرده و به صفحهی دیگری منتقل میشود.
در بخش بعدی، به بررسی CT (ترانس جریان) میپردازیم. در قسمت پایین، مشاهده میکنید که انشعابی از خط اصلی سهفاز گرفته میشود. از طریق کابل و ترمینالهای فیوزدار به بخشهای مختلف دستگاه منتقل میشود. این ترمینالها دارای دیود و LED هستند که وضعیت سلامت فیوز را نمایش میدهند. برق اصلی از طریق این ترمینالها عبور میکند و به بخش رله انتقال مییابد، و وظیفه تحلیل جریان و ولتاژ را بر عهده دارد.
در ادامه، ارت و نول نیز از طریق شینه باسبار (Busbar) دریافت شدهاند. این شینهها در سیستم ما بهگونهای قرار میگیرند که ارت و نول را از یک نقطه مرکزی دریافت میکنند و به بخشهای مختلف توزیع میکنند. طول کابل مورد استفاده برای این اتصال، ۲.۵ متر است و به دو شینه مجزا متصل میشود: یکی برای ارت و دیگری برای نول.
در بخش دیگر، انشعابهای سهفاز قبل از کلید برای تغذیه رله گرفته شدهاند. برای حفاظت از این مسیر، بهجای فیوز، از یک کلید مینیاتوری ۱۶ آمپر استفاده میشود. بنابراین، نمیتوان آن را فیوز نامید، بلکه یک کلید مینیاتوری (Circuit Breaker) محسوب میشود.
در نهایت، اگر روی شینهها یا باسبارها کلیک راست کنید و گزینه “Go to Counterpart” را انتخاب کنید، میتوانیم وارد نمای سهبعدی سیستم شوید. این قابلیت به ما امکان میدهد تا اجزایی که در نقشه دوبعدی استفاده کردیم، را در محیط سهبعدی مشاهده کنیم.
خبرنامه برق استایل
برای دریافت مقالات ویژه ما ایمیل خود را وارد کنید
درود فراوان، شما با موفقیت به اعضا خبرنامه ما پیوستید
