دسته‌بندی و شماره‌گذاری تجهیزات در نرم افزار EPLAN
دسته‌بندی تجهیزات در EPLAN
به‌طور کلی، تجهیزات الکتریکی در نرم‌افزار EPLAN به دو دسته قابل تقسیم هستند که هر یک نحوه شماره‌گذاری (Numbering) متفاوتی دارند:
- تجهیزات فاقد کنتاکت کمکی
- تجهیزات دارای کنتاکت کمکی مانند کنتاکتورها، برخی کلیدهای موتوری و MCCBها (کلیدهای کامپکت)
برای اجرای فرآیند شماره‌گذاری و مرتب‌سازی تجهیزات، می‌توان آن را در صفحه پروژه قبلی پیاده‌سازی کرد یا صفحه جدیدی ایجاد نمود؛ تفاوتی ندارد و هر دو روش قابل اجرا هستند.
در مرحله نخست، از طریق کتابخانه نرم‌افزار وارد بخش سمبل‌ها (Symbols) شوید. سپس در قسمت تجهیزات حفاظتی (Protection Devices) کلید حرارتی مناسب را از زیرشاخه مربوط به موتور و کلیدهای اورلود انتخاب کنید.
نکته کلیدی در فرآیند مرتب‌سازی تجهیزات، فعال بودن گزینه “Main Function” در مشخصات تجهیز است. در حالت استاندارد، تنها تجهیزاتی که این گزینه برای آن‌ها فعال شده باشد توسط نرم‌افزار مرتب‌سازی می‌شوند. البته در مواردی که تجهیز دارای کنتاکت کمکی باشد، نیازی به فعال‌سازی این گزینه نیست.
به عنوان مثال، دو تجهیز را انتخاب کنید. با نگه‌داشتن کلید ctrl، هر دو مورد را انتخاب کرده و سپس از منوی Project Data > Device > Number وارد شوید.
پس از اجرای این فرمان، نرم‌افزار لیستی از شناسه‌های موجود در صفحه را نمایش می‌دهد. برای مثال:
- شناسه K مربوط به کنتاکتورهایی است که قبلاً با این مشخصه استفاده شده‌اند.
- شناسه Q مربوط به کلیدهای قدرت در نقشه است.
در این مرحله، نرم‌افزار از کاربر می‌پرسد: کدام دسته از تجهیزات باید مرتب‌سازی شوند؟ کاربر می‌تواند با فعال‌کردن یا غیرفعال‌کردن گزینه‌ها، تصمیم‌گیری کند.
سپس در بخش Start Value، مقدار عددی آغازین را برابر با 1 تعیین کرده و فاصله بین اعداد (Increment) را نیز برابر با 1 تنظیم نمایید تا شماره‌گذاری به‌صورت ترتیبی و منظم انجام شود.
پنجره Numbering: preview of result
پس از تأیید تنظیمات، گزینه‌های مختلف پنجره شماره‌گذاری تجهیزات فعال می‌شود. انتخاب گزینه “Apply to This Project” باعث می‌شود عملیات شماره‌گذاری تا پایان پروژه اعمال گردد. همچنین گزینه “Preview of Result” پنجره‌ای را نمایش می‌دهد که خروجی مرتب‌سازی را قبل از اعمال نهایی به کاربر نشان خواهد داد.
در بخش “number those controlled by PLC“، نرم‌افزار شماره‌های مرتبط با ماژول‌های PLC را به‌صورت خودکار تخصیص می‌دهد. گزینه بعدی number cables، مربوط به کابل‌ها است؛ به‌طور مشخص، نرم‌افزار محل آغاز و پایان کابل‌ها را شناسایی کرده و به آن‌ها شماره اختصاص می‌دهد. البته با توجه به نوع پروژه، ممکن است این گزینه‌ها برای برخی کاربران کمتر مورد استفاده قرار گیرد.
پس از تأیید نهایی، پنجره جدیدی را مشاهده می‌کنید که خلاصه‌ای از وضعیت فعلی در صفحه را ارائه می‌کند. در این مثال، چهار تجهیز شناسایی شده‌اند که گزینه Main Function در آن‌ها فعال بوده است. ممکن است این پرسش مطرح شود که چرا تجهیز Q1 در لیست نمایش داده نشده است؟
پاسخ آن است که Q1 در نقشه مدار قدرت و در صفحه‌ای دیگر قرار داشته، و از آن‌جا که تیغه‌ای کمکی محسوب می‌شود، گزینه Main Function برای آن فعال نبوده است. در نتیجه، تجهیزات Q2، Q3، Q4 و Q5 به‌ترتیب در این صفحه شناسایی و شماره‌گذاری شده‌اند.
شماره‌گذاری در EPLAN بر اساس موقعیت
در نرم‌افزار EPLAN، پیش‌تر نیز اشاره شد که فرآیند شماره‌گذاری تجهیزات براساس موقعیت آن‌ها در نقشه صورت می‌گیرد. در اینجا مجدداً به این موضوع پرداخته می‌شود تا علت تغییر شماره‌گذاری توسط نرم‌افزار بررسی گردد.
EPLAN هنگام اجرای شماره‌گذاری اتومات، مسیر حرکت را از سمت چپ پلات فریم (Plot Frame) آغاز کرده و به سمت راست پیش می‌رود. اولین تجهیزی که در این مسیر با آن برخورد می‌کند، به عنوان نقطه شروع شماره‌گذاری انتخاب شده و اولین شماره به آن اختصاص می‌یابد.
در این مثال، از میان چهار تجهیز قرار گرفته در صفحه، نرم‌افزار تجهیز سمت چپ را تشخیص داده و آن را به عنوان Q2 ثبت می‌کند. سپس با حرکت در مسیر افقی نقشه و بررسی نقاط تقاطع، تجهیز بعدی یعنی Q3 را شناسایی کرده و شماره‌گذاری ادامه می‌یابد.
لازم به ذکر است که موقعیت نسبی تجهیزات در صفحه تأثیر مستقیمی بر ترتیب شماره‌گذاری دارد؛ به‌طوری‌که Q3 قبل از Q4 قرار گرفته و این موضوع کاملاً در مسیر حرکت موس و نمایش نقاط تقاطع قابل مشاهده است.
زمانی که نرم‌افزار از سمت چپ صفحه وارد می‌شود، چنانچه با دو تجهیز به‌صورت هم‌زمان مواجه گردد، اولویت شماره‌گذاری را به تجهیزی می‌دهد که در موقعیت بالاتر (از نظر ارتفاع در صفحه) قرار گرفته باشد.
به عبارت دیگر، نرم‌افزار علاوه بر اولویت افقی (حرکت از چپ به راست)، اولویت عمودی (از بالا به پایین) را نیز در نظر می‌گیرد. بنابراین نقطه شروع شماره‌گذاری در واقع ترکیبی از ورود از سمت چپ و بالا محسوب می‌شود؛ و اولین شماره به تجهیزی اختصاص می‌یابد که در این مسیر ابتدا توسط EPLAN شناسایی شود.
آیا این مقاله برایتان مفید بود؟
